การทำอิฐดินดิบ (Making Adobe Bricks)

     อิฐดินดิบ (Adobe Brick) หรือบล๊อคดินที่ไม่ได้่ผ่านกระบวนการทางความร้อนหรือเผานั่นเอง ซึ่งเมื่อนำมาสร้างบ้านหมายถึงว่า อิฐประเภทนี้กลัวน้ำนั่นเอง วิธีการทำ ไม่ได้ยากเย็นแสนเข็ญอะไร แต่ก่อนอื่น ต้องเตรียม แบบหรือแม่พิมพ์ เพื่อจะอัดบล๊อคดินก่อนครับ.....

     ขนาดของอิฐดินดิบที่ผมทำก็คือ กว้าง 8 นิ้ว x ยาว 16 นิ้ว x หนา 4 นิ้ว ครับ ซึ่งเป็นขนาดที่มาตรฐานมาก อาจจะทำใหญ่หรือเล็กกว่านี้ก็ได้ แต่เวลาก่อต้องคำนึงเรื่องน้ำหนักเวลายกด้วย 

     เวลาทำแม่พิมพ์ อย่าลืม ทำที่จับด้วยเวลายกจะได้ง่าย พิมพ์ที่ผมทำต่อครั้งในการยกคือ 6 ก้อน ยก 2 คน ถือว่าเยอะทีเดียว แต่ถ้าไม่มีแรงงานหรือจะทำคนเดียวก็สามารถ ทำแม่พิมพ์ 2 ก้อนได้ (แบบนี้ผมใช้ทำเวลาอยู่คนเดียว)


ส่วนประกอบของอิฐดินดิบ

1. ดิน
     ดินที่ผมเคยทำบ้านที่ผ่านมา ทำบ้านอยู่บนดอย ใน อ.เวียงแหง จ.เชียงใหม่ ซึ่งดินมีลักษณสีแดง ค่อนข้างเหนียวสักนิดเมื่อถูกน้ำ ดินที่เหมาะแก่การทำบล๊อคดินคือ ดินที่ลึกจากผิวดินลงไปประมาณ 10-20 ซม. และเป็นดินที่ไม่เคยถูกใช้งานมาก่อน
     ดินอีกที่ที่ผมเคยทำก้อนดินแล้วมีคุณภาพดีคือ ดินที่บ้านผม (สนม สุรินทร์) เป็นดินจากทุ่งนา อยู่ถัดไปจากชั้นหน้าดิน มีลักษณะสีเหลือง ว่าง่ายๆก็คือ เป็นดินที่มีลักษณะเป็นดินเหนียวผสมดินทราย แต่ไม่ใช่ทรายเยอนะครับ
     วิธีทดลองว่าใช้ได้ไม่ได้ก็คือ ขุดเอาดินมาแล้วผสมน้ำ ลองกำแล้วนวดๆดู ถ้ามันเหนียวถือว่าใช้ได้แล้ว

2. เส้นใย
     ส่วนประกอบนี้ถ้าให้ผมเปรียบเปรย มันก็ไม่ต่างกับ เหล็กเส้น หรือ ไม้ไผ่สาน ในงานปูนเพื่อยึดดินไว้ด้วยกัน แต่ว่า เส้นใยในอิฐดินดิบมีคุณสมบัติมากกว่านั้น ในความคิดเห็นของผม รู้สึกว่า เส้นใยจะช่วยทำให้ดินข้นขึ้นและผสมง่ายขึ้น แถมยังช่วยให้แรงดึงในก้อนดินมีความสมดุลอีกด้วย  เส้นใยที่ผมใช้ คือ แกลบ เหตุผลง่ายๆที่ใช้คือ หาง่าย เวลาย่ำก็ง่าย แต่ใครจะใช้อย่างอื่นก็ได้เช่น ฟางสับ หญ้าสับ ขี้เลื่อย เป็นต้น

3. น้ำ
     น้ำก็ขอให้เป็นน้ำธรรมชาติก็พอ และอย่าให้มีสารเคมี เพราะเวลาผสมหรือย่ำดินอาจจะซึมเข้าสู่ร่างกายทางผิวหนังหรือทางแผลได้

วิธีทำอิฐดินดิบ

1. ขุดบ่อคล้ายๆบ่อผสมปูน แต่เอาไว้ผสมดิน
2. นำดินที่เตรียมจะทำบล๊อคดิน ลงแช่ในบ่อกับน้ำ เพื่อให้น้ำซึมเข้าเนื้อดิน ง่ายต่อการย่ำดินให้เข้ากัน
3. พอดินเข้ากะน้ำพอประมาณก็เติมแกลบ แล้วเหยียบจนกว่าจะรุ้สึกเข้ากันทั่วและเหนียบพอเหมาะ

4. เมื่อเข้ากันแล้วก็ตักไปใส่แม่พิมพ์ให้เต็ม แล้วก็ปาดหน้าให้เรียบ (ไม่ต้องเรียบมากยังไงก็ต้องเอาไปก่ออยู่แล้ว) แล้วก็ยกออก ก็ได้ดินเป็นก้อนแล้วครับ เราจะรู้ได้ไงว่าดินจะให้มันเละ หรือ เหลว ขนาดไหน เอาเป็นว่า ถ้าตักใส่แป้นพิมพ์แล้ว มันไม่แบะออกด้านข้าง นั่นแหละใช้ได้แล้ว.....

เทคนิค....เราควรล้างพิมพ์ทุกครั้งหลังยกออก ด้วยผ้าชุบน้ำ ถูๆไถๆ เอาดินออก จะช่วยให้ง่ายในการยกครั้งต่อไปดินจะไม่ติดบล๊อค

 

5. หลังจากนั้นตากไว้สัก 2- 3 วัน พอดินแข็งตัว แล้วก็พลิกซ้ายขวา ตั้ง ก็ได้ ดินจะได้แห้งเร็วๆ

6. จากนั้นก็นำไปเก็บให้ดีครับกว่าจะไก้ก่อบ้าน เดี๋ยวฝนมาเละแน่ๆ

สำหรับวิธีการทำอิฐดินดิบ ก็จบแล้วด้วยประการทั้งปวงครับ

เขียนเมื่อ วันพุธ ที่ 19 กันยายน 2555 

เวลา 19.00 น. โดยประมาณ

โดย คนหัวฟู กระเทียม สุรินทร์